De Rode Gigantische Krab, ook wel Rode Koningskrab genoemd, één van de meest prestigieuze voedingsproducten uit de voormalige Sovjet Unie. Vandaag is deze krab nog steeds de koning van het krabbenvlees, maar dit reusachtige schaaldier uit de wateren rond het Siberische shiereiland Kamtsjatka is geen exlusiviteit meer. De overpopulatie Kamtsjatka-krabben verstoren het ecosysteem in de Barentszee en veroveren de noordelijke zeeën en heel misschien verschij nt hij ook voor onze kust. 

Waar komt deze Rode Gigantische Krab vandaan

Paralithodes camtschatica is de Latijnse naam van deze gigantische krabbensoort die oorspronkelijk alleen in de noordelijke Stille Oceaan voorkwam. In Rusland wordt hij Kamtsjatka-krab genoemd, in Alaska kreeg hij de naam Alaska King Crab. Deze krab is echter geen volbloedkrab, zoals alle koningskrabben behoort de camtschatica tot de orde van de Decapoda of tienpotigen. De Rode Koningskrab wordt beschouwd als een afstammeling van de heremietkreeften, deze hebben net als de Koningskrab een asymmetrisch abdomen

Hoe groot wordt deze Rode Koningskrab

Deze Rode Koningskrabben kunnen meer dan tien kilo wegen en kunnen een spanwijdte bereiken van twee meter. Alleen de Japanse Reuzenkrab of Spinkrab met zijn spanwijdte van drie meter en de Tasmaanse Reuzenkrab met scharen van veertig centimeter zijn groter.

Op welke diepte leeft deze Gigantische Krab

Deze soort krabben leven op een diepte van twintig tot tweehonderd meter en delen het koude water van de Beringzee met nog twee andere soorten namelijk:

• De Blauwe Koningskrab (Paralithodes platypus)
• De Gouden Koningskrab (Paralithodes aequispinus)

Hoe kwam deze Rode Koningskrab in de Barentzee terecht?

In de jaren dertig, toen Stalin nog aan het bewind was in de Sovjetunie, was het heel moeilijk om het krabbenvlees naar het Russische moederland te brengen. Men moest het barre, koude Siberië door en dat was bijna onmogelijk. Daarom werd in die tijd het meeste krabbenvlees aan de Japanners verkocht. Dit was niet naar de zin van Stalin die vond, dat deze goed gevulde krab de bevolking van de Sovjetunie moest voeden en de bevolking zo van de grote hongersdood bevrijden. Dus besloten de sovjetwetenschappers de krab veel dichter bij het Russische moederland te brengen.

Een eerste poging mislukte echter, maar de sovjetwetenschap vergat dit briljant idee niet. In de jaren zestig begon deze Gigantische Rode Krab aan populariteit te winnen in het Westen. Tussen 1961 en 1969 werd een tweede poging ondernomen om deze Rode Koningskrab uit Kamtsjatka los te laten in de baai van het schiereiland Kola.

Hoeveel krabben en larven werden er losgelaten?

• 2 500 dieren van 5 tot 15 jaar
• 10 000 jongere dieren van 1 tot 3 jaar
• 1,5 miljoen larven

Deze keer werd het wel een succes, want de krabben hadden een enorm integratievermogen en voelden zich, in hun nieuwe omgeving al vlug thuis. In de jaren negentig stelde men echter vast dat deze soort krabben in het Russische stuk van de Barentzee, zo gestegen was, dat het extreme aantallen begon te bereiken. In dit gebied is de Rode Koningskrab nu al in de vierde fase beland, waarin de vruchtbaarheid van de krab afneemt en zo de krabbenpopulatie afremt.

In het westen is er helemaal geen sprake van afname, deze krab is zelfs al doorgestoten naar de territoriale wateren van Noorwegen, waar men van een biologische invasie spreekt en naar de zuidelijke delen van de Barentszee.

De Barentszee

Deze zee is een van de rijkste visgebieden op deze aarde, je vindt er heel diverse en zeldzame zoogdierpopulaties en hier is ook het grootste diepwaterkoraalrif. En volgens WWF, wordt die rijkdom nu bedreigd door allerhande gevaren. En een van die gevaren is de Rode Koningskrab. Doordat deze krab zich letterlijk met bijna alles voedt, van viskarkassen en mogelijk ook levend, tot schaaldieren en biologisch afval en hoogst waarschijnlijk ook, indien nodig, zelfs de eigen soort. Ze worden weleens de stofzuigers genoemd die de zeebodem leegzuigen.

Waar de Kongingskrab is doorgedrongen zijn de aantallen zee-egels, mosselen, zeesterren en andere grote schaaldieren, sterk gedaald. Maar deze krab maakt het de jonge vissen ook zeer moeilijk om te overleven. En hij is ook drager van een parasiet die jonge kabeljauw infecteert. Dus dit zal zeker tot een daling van het kabeljauwbestand in de Barentszee betekenen.

En tot slot, wanneer deze krabben in de netten terechtkomen, knippen ze de netten en de vissen moeiteloos aan flarden.

Op naar de Noordzee

Meer en meer zal deze reuzenkrab naar het westen opschuiven. De larven van deze krabben laten zich makkelijk meedrijven met de stromingen en volwassen krabben, kunnen moeiteloos twee tot tien kilometer per dag afleggen. Volgens Joeri Orlov, de Russische bioloog die deze krab in de Barentszee losliet, is de zich zo gemakkelijk aan zijn omgeving aanpassende Kamtsjatka-krab niet meer te stoppen. Men zal ze steeds meer aantreffen langs de Scandinavisch kusten en de Noordzee om uiteindelijk zelfs het zuiden van Europa te bereiken. "Maar dat zal nog honderdvijftig jaar duren", zegt hij.

Epidemie?

Volgens een studie uit 2004 van Jannike Falk-Petersen van het Noorse College voor Visserijwetenschap van de Universiteit van Tromsö is er inderdaad sprake van een epidemie en kan alleen het op industriële schaal wegvangen van grote mannelijke Kamtsjatka-krabben de rode opmars min of meer stoppen. Zo kan de door de krab verstoorde ecosystemen enigszins herstellen. De natuurlijke vijanden van de krab zijn namelijk zeezoogdieren en grote vissen zoals de kabeljauw. En uit de modellen van Falk-Petersen blijkt dat als die visserij ook veel kabeljauw vangt, de krabbenpopulatie opnieuw zal toenemen. Het zal niet eenvoudig zijn om deze krab uit het Verre Oosten onder controle te krijgen.